Thực phẩm chức năng là gì? Hiểu đủ về công dụng để dùng đúng và an toàn

I. Thực phẩm chức năng là gì?

Thực phẩm chức năng (hay còn gọi là thực phẩm bảo vệ sức khoẻ) là một loại thực phẩm được nhà sản xuất phát triển và chế biến từ các loại dược liệu, thực vật hay động vật ăn được có trong tự nhiên mà trong đó các nguồn nguyên liệu thực phẩm này chứa những chất giúp bổ sung và cải thiện khả năng hoạt động của các cơ quan trong cơ thể.

Sở dĩ nó có tên gọi là thực phẩm chức năng (hay thực phẩm bảo vệ sức khỏe) là bởi đây đều là những loại thực phẩm có thể ăn được và không gây hại hay có tác dụng phụ đáng ghi nhận nào cho cơ thể người, đây cũng là lý do vì sao mà các nhà sản xuất luôn chú thích rõ trên vỏ các loại sản phẩm dòng chữ: “Đây không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh” để tránh người sử dụng các loại thực phẩm chức năng này hiểu lầm rằng việc sử dụng các loại thực phẩm này có thể thay thế được thuốc.

Ngoài những loại thực phẩm chức năng được phân thành liều lượng mà Bộ Y Tế đã quy định có tên gọi khác đó là thực phẩm bảo vệ sức khỏe, những loại thực phẩm “đặc biệt” này có thể được nhà sản xuất điều chế thành nhiều dạng khác nhau từ viên nén, cốm vị thuốc, dược liệu đã được sắc, chiết xuất hoặc thậm chí còn là thức uống để giúp mọi người sử dụng nhanh chóng và tiện dụng nhất.

II. Công dụng và cách sử dụng phù hợp

2.1 Công dụng

Thực phẩm chức năng giúp bổ sung vào chế độ ăn uống để cải thiện sức khỏe, làm đẹp cơ thể từ bên trong, đồng thời làm giảm các nguy cơ về các vấn đề sức khỏe. Cụ thể hơn là: 

– Bổ sung nhanh chóng chất dinh dưỡng và các chất có tác dụng chức năng mà cơ thể không được cung cấp đầy đủ trong chế độ ăn uống hàng ngày. 

– Có thể tạm thời thay thế bữa ăn khi không có điều kiện ăn uống bình thường (như khi ở môi trường thiếu thốn thực phẩm hoặc không thể ăn được vì lý do bênh tật). 

– Các chế phẩm đều ở dạng tinh chế rất tiện lợi, dễ sử dụng và bảo quản. 

– Có nhiều sản phẩm để chọn lựa phù hợp với tình trạng cơ thể từng người. 

– Mua và dùng dễ dàng không cần phải có thầy thuốc khám bệnh kê toa. 

– Khi sử dụng thực phẩm chức năng, người sử dụng sẽ có ý thức chăm lo cho sức khoẻ, thay đổi thói quen để có chế độ ăn uống hợp lý và lối sống lành mạnh có lợi cho sức khoẻ hơn. 

2.2 Cách sử dụng thực phẩm chức năng đúng và an toàn

• Không nên quá lạm dụng thực phẩm chức năng

– Dùng đúng liều

Mặc dù việc sử dụng thực phẩm chức năng đóng góp những lợi ích rất tích cực cho sức khỏe và sức đề kháng của con người những việc lạm dụng, sử dụng quá liều so với chỉ định của nhà sản xuất có thể đem đến hiệu quả không đạt như mong muốn.

Hơn nữa, việc sử dụng ít hoặc nhiều hơn liều lượng theo chỉ định sẽ dẫn đến việc “nhờn” với các thành phần trong sản phẩm (đối với việc sử dụng liều lượng nhiều hơn mức chỉ định) hoặc khiến cho các công dụng của thực phẩm chức năng không được phát huy tối đa (đối với việc liều lượng ít hơn mức chỉ định), khiến cho việc hỗ trợ điều trị trở nên khó khăn hơn. Vì thế trước khi bạn quyết định chọn mua bất cứ loại thực phẩm chức năng nào, bạn cần thực hiện đúng theo chỉ định của bác sỹ kê đơn hoặc chỉ định của nhà sản xuất. 

– Dùng đúng loại

Trên nhãn của mỗi loại thực phẩm chức năng thường ghi rõ thành phần, hàm lượng, công dụng chính, đối tượng sử dụng. Do đó, trước khi mua bất kỳ sản phẩm thực phẩm chức năng nào, bạn cũng cần xem kĩ các thông tin trên. Ngoài ra, bạn còn cần tư vấn từ những người có chuyên môn để lựa chọn sản phẩm phù hợp, đáp ứng nhu cầu bổ sung dưỡng chất của cơ thể. 

Đối với người đang sử dụng các loại thuốc điều trị bệnh khác thì phải cần sự chỉ định của bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thực phẩm chức năng nào. Người mẫn cảm, dị ứng với thành phần của sản phẩm cũng nên cẩn thận khi lựa chọn thực phẩm bổ sung tăng cường sức khỏe. 

– Dùng đúng thời điểm

Theo các chuyên gia, mỗi sản phẩm thực phẩm chức năng đều có thành phần và cách sử dụng riêng biệt. Trên nhãn sản phẩm, nhà sản xuất có công bố hướng dẫn sử dụng, thời điểm dùng để sản phẩm phát huy tốt nhất hiệu quả. Vì vậy, bạn cần tuân thủ thời gian quy định sử dụng thực phẩm chức năng để sản phẩm phát huy công dụng hiệu quả nhất đến sức khỏe của bạn.

• Kết hợp thực phẩm chức năng với chế độ ăn phù hợp

Ngoài việc sử dụng thực phẩm chức năng theo đúng chỉ dẫn của nhà sản xuất, việc kết hợp với chế độ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng , phù hợp với các hợp chất có trong thực phẩm chức năng không những sẽ đem lại hiệu quả tối đa mà còn giảm thiếu các nguy cơ từ các bệnh mãn tính gây ra.  Bởi lẽ, trong thành phần của thực phẩm chức năng sẽ có thể kết hợp với những hợp chất khác có trong các loại thực phẩm hằng ngày để giảm thiểu các triệu chứng cũng như nguy cơ từ các căn bệnh này gây ra

• Không tự ý kết hợp sử dụng các loại thực phẩm chức năng

Đây là những thói quen mà người sử dụng thực phẩm chức năng thường gặp phải vì nghĩ rằng những sản phẩm này không khó sử dụng như các loại thuốc mà lại có nguồn gốc từ các loại dược liệu tự nhiên nên thường có suy nghĩ “sử dụng nhiều loại cùng với nhau chẳng làm sao đâu”. Nhận định này là hoàn toàn sai lầm và có thể dẫn đến những hậu quả không mong muốn.

Mặc dù là một loại sản phẩm hỗ trợ điều trị các chứng bệnh rất hiệu quả và an toàn khi sử dụng, nhưng thực phẩm chức năng không được sử dụng kết hợp với nhau khi chưa có chỉ định từ các bác sỹ hay dược sỹ y khoa. 

Điều này được lý giải như sau: Trong thành phần của thực phẩm chức năng sử dụng để hỗ trợ chữa trị các chứng bệnh cần phải có những nguyên liệu có dược tính đặc thù khác nhau để có tác dụng hiệu quả đối với từng chứng bệnh  cụ thể

Việc tự ý sử dụng các loại sản phẩm có thành phần không tương thích và đồng nhất với nhau sẽ dẫn đến những phản ứng ngược tạo ra những hoạt chất hoá học mới làm cho công dụng của sản phẩm không như mong muốn hoặc trầm trọng hơn dẫn đến tình trạng như: ngộ độc, tác dụng phụ, phản ứng gây hại cho cơ thể

Vì thế người dùng cần tham khảo ý kiến của bác sỹ, dược sỹ y khoa để có hướng dẫn cụ thể về việc sử dụng kết hợp các loại thực phẩm chức năng với nhau để vừa đạt được hiệu quả cao trong việc điều trị các loại bệnh khác nhau cũng như đảm bảo sức khoẻ cho người sử dụng